ยาคุมกำเนิด (contraceptive pill)
ยาเม็ดที่มีส่วนผสมของ เอสโทรเจน (ฮอร์โมนเพศหญิง) และโพรเกสทิน (โพรเกสโทรเจนสังเคราะห์) ใช้รับประทานเพื่อยับยั้งภาวะเจริญพันธุ์ (fertility) ในเพศหญิง ยาคุมกำเนิด ได้รับอนุญาตให้ใช้เป็นครั้งแรกในสหรัฐอเมริกา เมื่อ ค.ศ. 1960 ด้วยจุดประสงค์เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นวิธีการคุมกำเนิดที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
ยาเม็ดคุมกำเนิด แบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ
1.ยาเม็ดคุมกำเนิด แบบฮอร์โมนรวม (Combined pills)
2.ยาเม็ดคุมกำเนิด ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone or Mini pills)
3.ยาเม็ดคุมกำเนิด ฉุกเฉิน (Emergency contraceptive pills)
โดยปกติแล้วที่พบกันทั่วไปก็จะเป็นชนิดฮอร์โมนรวม (combined pills) ซึ่งจะประกอบด้วยฮอร์โมน 2 ชนิดคือ เอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน
เอสโตรเจนโดยส่วนใหญ่ในยาเม็ดคุมกำเนิดจะเป็น Estinyl Estradiol (EE) โดยอาจแตกต่างกันตรงที่ปริมาณว่ามากหรือน้อย ยาคุมที่มีฮอร์โมนในปริมาณสูงคือมีเอสโตรเจน 50 ไมโครกรัมหรือมากกว่านั้น จะนิยมใช้เพื่อรักษาอาการทางนรีเวช แต่ถ้าใช้ในการคุมกำเนิดก็สามารถทำได้ ส่วนยาคุมที่มีฮอร์โมนในระดับกลาง คือ มีเอสโตรเจนน้อยกว่า 50 ไมโครกรัม แต่ไม่ต่ำกว่า 30 ไมโครกรัม ยาคุมในกลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่ใช้กันมากที่สุด และยาคุมที่มีเอสโตรเจนปริมาณต่ำมาก คือ 20 ไมโครกรัม แต่ไม่ว่าจะฮอร์โมนสูงหรือต่ำก็มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้เหมือนกัน
สำหรับฮอร์โมนอีกตัวคือ Progestogen ซึ่งใช้ร่วมกันกับ Estrogen ใน combined pills จะสามารถแบ่งได้ดังนี้
- อนุพันธ์ของ 19-nortertosterone
- First generation : Norethindone
- Second generation : Levonorgestrel, dl-norgestrel โปรเจสตินในกลุ่มนี้มีลักษณะเด่นคือ มีฤทธิ์แอนโดรเจน และ ฤทธิ์ต้านเอสโตรเจน สูงนอกจากนี้ ฤทธิ์ anabolic ก็สูงด้วย
- Third generation : Norgestimate ,Desogestrel ,Gestodene
- อนุพันธ์ของ Spironolactone
- Drospirenone ต่างจาก Progestin ตัวอื่นตรงที่เป็น อนุพันธ์ของ Spironolactone สามารถต้านการคั่งน้ำและเกลือ ลดปัญหาการบวมน้ำตอนเกิดรอบเดือนได้
- อนุพันธ์ของ 17-hydroxyprogesterone
- Cypoterone acetate มีฤทธิ์ต้านฮอร์โมนเพศชาย และต้านเอสโตรเจนน้อย ดังนั้นจึงใช้รักษาภาวะขนดก หน้ามัน และสิวได้
เวชภัณฑ์คุมกำเนิดของทางบริษัทฯ
NINA (นีน่า)
ส่วนประกอบ
ในยาแต่ละเม็ดประกอบด้วย
- Cyproterone acetate 2.000 mg.
- Ethinyloestradiol 0.035 mg.
เวชภัณฑ์คุมกำเนิดยี่ห้อ NINA(นีน่า) โดยทั่วไปแล้วจุดประสงค์หลักในการใช้คือเพื่อใช้ในการคุมกำเนิด แต่ในปัจจุบันนำมาใช้ในการรักษาสิว ผิวมัน ขนดก(ลักษณะเพศชาย) ในเพศหญิง เนื่องจาก cyproterone acetate ที่เป็นส่วนประกอบนั้นมีฤทธิ์ต้านฮอร์โมนเพศชาย จึงทำให้การใช้ไม่จำกัดอยู่แค่การใช้เพื่อคุมกำเนิด แต่ยังใช้เพื่อเสริมความงาม รักษาสิว ผิวมันในเพศหญิง นอกจากนี้การมีปริมาณ Ethinyloestradiol ในปริมาณที่สูงยังใช้ในการรักษาอาการมีประจำเดือนผิดปกติ(ไม่ตรงรอบเดือน) ได้อีกด้วย
เนื่องจาก เวชภัณฑ์คุมกำเนิดยี่ห้อ NINA(นีน่า) มีปริมาณฮอร์โมนในปริมาณที่สูง จึงอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน เจ็บตึงคัดเต้านม แต่อาการเหล่านี้จะสามารถหายไปได้เองเมื่อเริ่มรับประทานยาถึงแผงที่ 2
บทความโดย นศภ.อภิชา เจริญภิญโญชัย
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ข้อมูลอ้างอิง
1.หนังสือโครงการเตรียมความพร้อมสอบรวบยอดและสอบใบประกอบวิชาชีพเภสัชกรรม ปีการศึกษา 2552 โดยนักศึกษาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
2. http://sirinpharmacy.exteen.com/20090401/entry-2 สืบค้นเมื่อวันที่ 17 มกราคม 2555
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น